7 Aralık 2022

İletişim hayatımızın her döneminde oldukça önemlidir. İletişim kurabilmek için de dil becerisine ihtiyaç bulunmaktadır. Kişiler bazı sebeplerden kaynaklı olarak kendini ifade etme becerisine sahip olmadığı gibi konuşulanları da anlamayabilir. Günlük hayatta çokça karşımıza çıkan dil ve konuşma kavramları üzerinde var olan bozuklukların farklı şekillerde ele alınması gerekir. Dil ve Konuşma Bozukluğu ayırt edilmesi işleminin ise uzmanlar tarafından yapılması gerekir. Şayet birey diğer kişileri anlamakta zorluk çekmeyip sadece kendini ifade zorluğu yaşaması dil bozukluğu olarak ifade edilmektedir. Ancak ses düzeylerinde sorun yaşama, akıcı konuşamama, kekemelik, seslerin net ve açık şekilde telaffuz edilmemesi gibi sorunlar konuşma bozukluğu olma durumu hakkında düşündürmektedir.

Dil ve Konuşma Bozukluğu Çeşitleri

Dil ve Konuşma Bozukluğu çeşitli sebeplerden kaynaklanıyor olabilir. Konuşmada var olan yapısal bozukluklar, diş ve damak sorunları, işitme kaybı, nörolojik problemler gibi fiziksel sebepler ile birlikte zihinsel sorunlar da meydana gelebilir. Otizm, down sendromu, serebral palsi gibi pek çok durum da dil ve konuşmada zorluğa sebep olabilmektedir.

Motor konuşma bozuklukları
Nörolojik sebeplerden dolayı kaynaklanan konuşma eylemi esnasında bazı kas gruplarının güçsüz ya da hasarlı olması, koordinasyon bozukluğu ile birlikte kendini göstermekte ve bireylerin konuşmalarını da doğrudan etkilemektedir.

Yutma bozuklukları
Nörolojik sebeplerden kaynaklı olarak ortaya çıkmaktadır. Yutma eyleminde farklı aşamalarda sorunlar meydana gelmektedir.

Afazi
Afazi adı verilen bozukluklar edinilmiş dil bozuklukları olarak da ifade edilmektedir. Bunların pek çoğu nörolojik kaynaklı olup beyinde meydana gelen herhangi bir hasar sonucu oluşmaktadır.

Seste bozukluk
Seste şiddet, kalite ya da perde gibi sebeplerden dolayı konuşmanın olumsuz yönde etkilendiği durumdur.

Kekemelik
Kekemelik durumu konuşmada akıcılığı doğrudan etkilemektedir. Birey konuşma esnasında hız ve ritim konusunda sorun yaşamaktadır.

Fonolojik ve artikülasyon bozuklukları
Bireyler heceler, ses ve sözleri normalden daha farklı ve anlaşılması zor bir şekilde ifade etmektedir.

Konuşma ve Dil bozukluklarının Sebepleri

Yukarıda Dil ve Konuşma Bozukluğu türlerinde genelde bu tür sebeplerin nörolojik olduğunu dile getirdik. Ancak çevresel ve fizyolojik faktörlerden kaynaklı olarak da hem yetişkinlerde hem de çocuklarda dil bozukluğuna rastlanabilmektedir. Tedavi sürecine geçmeden evvel konuşma bozukluğunun sebebi üzerine araştırmalar yapılmalıdır.

  • Serebral palsy gibi nörolojik faktörler
  • Çocukta zeka geriliği bulunması
  • Öğrenme güçlüğü çekilmesi
  • Otizm
  • İşitmede var olan sorunlar
  • Erken doğuma bağlı olarak gelişim sürecinden kaynaklanan sorunlar

Konuşma Bozukluklarının Tedavisi

Dil ve Konuşma Bozukluğu tedavisi uzmanlar tarafından yapılmaktadır. Tedaviye başlamadan evvel ayrıntılı bir değerlendirme yapılmalı, bireylerin dil ve iletişim sürecindeki ihtiyaçlarına cevap aranmalıdır. Farklı sebepler var ise bu sebepleri ortadan kaldırıcı çalışmalar yapılmalıdır. Bu sebeple öncelikle hastanın öyküsü alınır. Öykü incelendikten sonra gözlem, genel gelişme, dil ve konuşmaya ilişkin olarak testler uygulanır. Ailede bir dil öyküsünün olup olmadığı tespit edilir.

Genel değerlendirme sonrasında ise bireylerin ihtiyaçları çerçevesinde bireye özgü programlar ile tedavi aşamasına geçilir. Çocuklara yönelik olarak yapılacak olan tedavilerde ailenin de desteği alınmaktadır. Dil terapisi, artikülasyon terapisi gibi yöntemle ile sorun ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır.

Ayrıca Dil ve Konuşma Bozukluğu sadece yetişkinlerde değil çocukların yaklaşın olarak 3/1’inde görülebilmektedir. Çocuklar dil gelişimlerini 4 yaşından itibaren tamamlarlar ve bu süreçte ailesi dışındakilerin çocuğu zorlanmadan anlaması beklenir. Fakat bu durumda sorun yaşanıyor ise konuşma bozukluklarının tedavi edilmesi aşamasına geçilebilecektir. Promt gibi teknikler ve yapılacak standart testler ile birlikte dil kaslarının ve ağzın sistematik bir şekilde çalışması sağlanacaktır.