7 Kasım 2024
Sağlık hizmeti sağlayıcıları, OSB'yi bireyin davranışlarını ve gelişimini değerlendirerek teşhis
eder. OSB genellikle 2 yaşına kadar güvenilir bir şekilde teşhis edilebilir. Teşhis sürecinin
mümkün olan en kısa sürede başlatılması önemlidir. OSB'nin erken teşhisi, tedavi ve
hizmetlerin daha hızlı başlamasına olanak tanır.
Küçük çocuklarda teşhis;
Küçük çocuklarda teşhis genellikle iki aşamalı bir süreçtir.
Aşama 1: Genel gelişim taraması
Her çocuk, bir pediatrist veya erken çocukluk sağlık hizmeti sağlayıcısıyla düzenli çocuk
sağlık kontrolleri almalıdır. Amerikan Pediatri Akademisi, tüm çocukların 9, 18 ve 24 veya 30
aylık sağlık kontrollerinde gelişimsel gecikmeler için tarama almasını, 18 ve 24 aylık sağlık
kontrollerinde ise özel otizm taramaları yapılmasını önermektedir. OSB veya gelişimsel
sorunlar riski yüksek olan çocuklar ek tarama alabilir. OSB riski yüksek olan çocuklar
arasında OSB'li bir aile üyesine sahip olanlar, OSB'ye özgü davranışlar sergileyenler, yaşlı
ebeveynlere sahip olanlar, belirli genetik durumları olanlar veya çok düşük doğum ağırlığına
sahip olanlar yer alabilir.
Bakıcıların deneyimlerini ve endişelerini dikkate almak, küçük çocuklar için tarama sürecinin
önemli bir parçasıdır. Sağlık hizmeti sağlayıcıları, çocuğun davranışları hakkında sorular
sorabilir ve bu yanıtları, OSB tarama araçları ve klinik gözlemlerle birleştirerek değerlendirir.
Tarama araçları hakkında daha fazla bilgiyi Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin
(CDC) web sitesinde bulabilirsiniz.
Eğer bir çocuk bu tarama sürecinde davranış veya işlevsel farklar gösteriyorsa, sağlık hizmeti
sağlayıcıları çocuğu ek bir değerlendirmeye yönlendirebilir.
Aşama 2: Ek teşhis değerlendirmesi
OSB’li çocukları mümkün olan en erken yaşta doğru bir şekilde tespit etmek ve teşhis etmek
önemlidir, çünkü bu çocukların benzersiz güçlü yönlerini ve zorluklarını anlamaya yardımcı
olabilir. Erken tespit, bakıcıların çocukları için en uygun hizmetler, eğitim programları ve
davranışsal terapiler hakkında bilgi edinmelerine de yardımcı olabilir.
OSB teşhisi konusunda deneyimli sağlık hizmeti sağlayıcılarından oluşan bir ekip, teşhis
değerlendirmesini yapacaktır. Bu ekip, çocuk nörologları, gelişimsel pediatristler, konuşma ve
dil patologları, çocuk psikologları ve psikiyatristleri, eğitim uzmanları ve meslek terapistlerini
içerebilir.
Teşhis değerlendirmesi genellikle şunları içerir:
Tıbbi ve nörolojik muayeneler
Çocuğun bilişsel yeteneklerinin değerlendirilmesi
Çocuğun dil becerilerinin değerlendirilmesi
Çocuğun davranışlarının gözlemi
Çocuğun davranışları ve gelişimi hakkında bakıcılarla detaylı bir görüşme
Günlük aktiviteleri bağımsız olarak tamamlamak için gerekli yaşa uygun becerilerin
değerlendirilmesi, örneğin yemek yeme, giyinme ve tuvalet alışkanlıkları
OSB karmaşık bir bozukluk olduğu ve bazen diğer hastalıklar veya öğrenme bozuklukları ile
birlikte görülebileceği için kapsamlı değerlendirme şunları da içerebilir:
Kan testleri
İşitme testleri
Değerlendirme, resmi bir teşhis ve tedavi önerileri ile sonuçlanabilir.
Büyük çocuklar ve ergenlerde teşhis
Büyük çocuklar ve ergenlerde, OSB semptomlarını genellikle ilk fark edenler bakıcılar ve
öğretmenlerdir. Okulun özel eğitim ekibi, başlangıç değerlendirmesi yapabilir ve ardından
çocuğun ek bir değerlendirmeye alınmasını önerebilir.
Bir çocuğun bakıcıları, çocuğun sosyal zorlukları, ince iletişim problemleri gibi konuları
sağlık hizmeti sağlayıcılarıyla görüşebilir. Örneğin, bazı çocuklar ses tonu, yüz ifadeleri veya
beden diliyle ilgili sorunlar yaşayabilir. Büyük çocuklar ve ergenler, mecaz anlamlar, mizah
veya alaycılığı anlamakta zorluk çekebilirler. Ayrıca, akranlarıyla arkadaşlık kurmakta da
güçlük çekebilirler.
Yetişkinlerde teşhis
Yetişkinlerde OSB teşhisi genellikle çocuklardan daha zor olabilir. Yetişkinlerde bazı OSB
semptomları, anksiyete bozukluğu veya dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi
diğer ruhsal sağlık bozukluklarının semptomları ile örtüşebilir.
OSB belirtileri fark eden yetişkinler, bir sağlık hizmeti sağlayıcısına danışmalı ve OSB
değerlendirmesi için bir yönlendirme talep etmelidir. Yetişkinlerde OSB değerlendirmesi hala
geliştirilmektedir, ancak yetişkinler OSB konusunda deneyimli bir nöropsikolog, psikolog
veya psikiyatrist ile değerlendirilebilir. Uzman, şunları sorabilir:
Sosyal etkileşim ve iletişim zorlukları
Duyusal problemler
Tekrarlayıcı davranışlar
Kısıtlı ilgi alanları
Değerlendirme ayrıca, kişiyi tanıyan bakıcılar veya diğer aile üyeleri ile yapılan bir
konuşmayı da içerebilir. Bu, kişinin erken gelişimsel geçmişini öğrenmeye yardımcı olabilir
ve doğru teşhis konulmasını sağlayabilir.
Yetişkin olarak doğru bir OSB teşhisi almak, bir kişinin geçmişteki zorluklarını anlamasına,
kişisel güçlü yönlerini belirlemesine ve doğru yardım türünü bulmasına yardımcı olabilir.
OSB'li geçiş yaşı gençleri ve yetişkinlerin işlevselliğini ve toplumsal entegrasyonunu artırmak
için en yararlı hizmet
