5 Aralık 2022
Okuma güçlüğü, çocuğun kelimeleri tanımada yetersiz oluşu, yavaş ve yanlış okuma ve okuduğunu iyi anlayamama gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Okuma güçlüğü yaşayan öğrencilerin okumalarında şu problemlere rastlanmaktadır:
- Okurken harfleri ya da kelimeleri geriye çevirirler.
- Kısa süreli hafızaya sahiptirler.
- Dikkatlerini yoğunlaştıramazlar.
- Duygusal yönden zayıftırlar
- Düşünmeden okurlar.
- Göz-motor koordinasyon yetersizliği vardır.
- Aşamalandırma güçlüğü çekerler (Akyol, 1997).
Okuma güçlüğüne sahip öğrencilerin ortak özelliği kelime tanımada güçlük yaşamalarıdır. Okumaya yeni başlayan öğrenciler hatasız okuma ve hızlı kelime tanıma becerilerini geliştirdikleri zaman okuma ve okuduğunu anlamada başarılı olurlar (Dufva, Niemi ve Voeten, 2001).
Okuma hayat boyu devam eden bir süreç olduğu için sesli okuma hatalarının düzeltilmesi hem okuma, hem de anlama açısından önemlidir. Öğrencilerin akıcı okuma becerilerinin geliştirilmesinde kelime tekrar tekniğinden yararlanılabilir.
Kelime Tekrar Tekniği
Kelime tekrar tekniği okuma güçlüğüne sahip öğrencilerin okumalarını düzeltmede yararlanılan tekniklerden biridir. Kelime tekrar tekniği literatürde “Word drill technique” olarak geçmektedir. Öğrencinin metni okurken yanlış okuduğu kelimelerin tekrar edilerek okunması şeklinde yapılan alıştırmaları kapsar.
Bu teknikte öğretmen, öğrenciye bir metni okutur, okuma sonrasında öğrencinin yanlış okuduğu bütün kelimeleri bir karta yazar. Öğrencinin yanlış okuduğu kelimeleri tek tek kartlara yazılmış olarak öğrenciye sunar. Öğretmen kelimeyi okur, öğrenci ise kelimeyi tekrar eder. Doğru olarak okunan her bir kelime masadan kaldırılır. Yanlış okunan kelimeler ise tekrar okutulmak üzere sıranın altına konur. Öğrenci kendisine sunulan kelimeleri doğru bir şekilde okuyuncaya kadar öğretmen işlemleri tekrar eder. (Rosenberg, 1986). Daha sonra başka bir metnin okunmasına geçilir.
Kelime tekrar tekniği, kelime bilgisinin inşasında etkili bir yoldur. Dört basamaktan oluşur:
- Okuma bittikten sonra, okuma sırasında yanlış okunan bütün kelimeler 5 x 7 cm. boyutundaki indeks kartı üzerine yazılır.
- Öğrenci ile indeks kartı incelenir ve öğrenciye okutulur. Öğrenci kelimeyi doğru bir şekilde okuduğu zaman kart masadan kaldırılıp bir kenara konur. Eğer bir kelime 5 saniye içinde doğru bir şekilde okumuşsa o kelimenin okunuşu doğru kabul edilir. 5 saniye içinde kendi kendine düzeltilmiş kelimeler yine doğru kabul edilir. 5 saniyeden sonra doğru okunan kelimeler ise yanlış okunmuş olarak kabul edilir.
- Öğrenci bir kelimeyi yanlış okuduğu zaman öğretmen, öğrenci için o kelimeyi doğru telaffuz eder, sonra öğrenciye o kelimeyi tekrar ettirir. Daha sonra öğretmen kelimeyi gösterip, “Bu kelime nedir?” diye sorar. Öğrenci kelimeyi okur ve birden fazla tekrar eder. Düzeltilen her bir kelime tekrar sunulmak üzere kaldırılır. Yanlış okunan kelime kartı ise sıranın altına konur.
- Okuma düzeltilinceye kadar sıranın altındaki yanlış kelime kartları öğrenciye sunulur. Kartlarda yazılı bütün kelimeler toplanır ve öğrenciye tekrar sunulur. Öğrenci ard arda gelen iki kart üzerinde hata yapmayıncaya kadar kelime tekrar işlemlerine devam edilir. Kelime tekrar tekniği, atlama, yanlış okuma, telaffuz, tekrar ve duraklama hatalarının düzeltilmesinde etkili bir tekniktir.
Yapılan araştırmalar okuma hatalarını düzeltmede ve akıcı okumayı sağlamada kullanılan kelime tekrar tekniğinin, kelime tanımada çok önemli fayda sağladığını göstermiştir. Temel stratejiler içinde kelime tekrar tekniği, önde gelen öğretim modeli olarak kullanılır. Bu teknik sesli okuma hatalarını düzeltmede diğer tekniklere oranla daha başarılıdır.
Jenkins ve Larson (1979) sesli okuma hatalarını düzeltmede kullanılan beş tekniği (kelime sağlama tekniği, cümle tekrarı tekniği, metin sonunda inceleme tekniği, kelimeyi anlama tekniği ve kelime tekrar tekniği) karşılaştırmışlardır. Araştırma 13, 14 yaşlarında öğrenme güçlüğü yaşayan 5 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Genel olarak öğrencilerin sesli okuma hataları; atlama, bir başkasını yerine koyma (kelimenin yerine başka bir kelime koyma), yanlış telaffuz etme, kendi kendini düzeltmede başarısız olma ve duraklamalar yapma olarak belirlenmiştir. Her bir düzeltme tekniği 7 günlük süre içinde uygulanmıştır. Sesli okuma hatalarını düzeltme tekniklerinin karşılaştırılması sonucunda, kelime tekrar tekniğinin diğer tekniklerden daha üstün olduğu görülmüştür.
KAYNAKÇA
- Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2008
- Akyol 1997
- Dufva, Niemi ve Vorten 2001
- Rosenberg 1986
- Jenkins ve Larson 1979
- Fleisher, Jenkins, 1988
- Chafouleas 2004
