7 Aralık 2022
2 Nisan Otizm Farkındalık Günü kapsamında her sene dünya çapında çeşitli etkinlikler düzenleniyor.
2 Nisan Otizm Farkındalık Günü
Otizme farkındalık yaratmak ve bilinç çalışmaları gerçekleştirmek amacıyla BM tarafından ilan edilen gündür. 2 Nisan itibariyle “Otizm Farkındalık Ayı” kapsamında çeşitli araştırmaların yapılması teşvik edilir. Çeşitli etkinlikler, farkındalık çalışmaları ve eğitim gerçekleştirilir.
Bu güne yönelik yapılan etkinlikler sonucunda erken tanının ve müdahalenin oranında artış görünürken bir yandan da ailelere yönelik hizmetlerde artış gözlemlenmiştir.
Otizm Bir Hastalık Değil, Farklılıktır!
Otizm spektrum bozukluğu, erken çocukluk döneminden itibaren görülen nöro-gelişimsel farklılıktır. Otizmin, beynin işleyişine veya yapısına etki eden sinir sistemi sorunlarından ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ancak kesin olarak nedeni henüz bilinmemektedir. Otizme çevresel veya genetik faktörlerin yol açtığına yönelik görüşler vardır. Henüz bir kesinlik olmasa da araştırmalar sürmektedir.
Bu Belirtilere Dikkat Edin!
Otizmin belirtileri aileler tarafından kolay bir şekilde anlaşılmayabilir. Bunun sebebi otizmin belirtileri arasında olan konuşmada isteksizlik veya gecikme durumlarının birçok çocukta da görülmesidir. Otizmin diğer belirtileri ise şunlardır:
- Çevredekilere karşı ilgisizlik
- Göz teması kurmamak veya sınırlı göz teması kurmak
- Konuşma becerilerinde gecikme
- Cansız varlıklara yoğun ilgi duymak, canlı ve cansız varlık ayırımında zorlanmak
- Seslenince tepki vermeme
- Tehlike algılarında düşüklük, acıya tepki vermeme
- Aynı kelimelerin devamlı olarak tekrarlanması ve anlamsız cümle yapıları
- Tek başlarına oyun oynamayı tercih etme, kimle ile konuşmak istemememe, diyalog kurmama
- Bir nesnenin veya oyuncağın tek parçasına takılma ve sadece onunla oynama (örneğin arabanın tekeriyle oynama)
- Bazı hareketlerin sürekli tekrarlanması (el çırpma, kendi etrafında dönme)
- Fiziksel temaslardan kaçınma (sarılma, öpme gibi)
- İletişim aracı olarak konuşmayı tercih etmeeme, konuştuklarında tek düze ses tonuyla konuşma
- Sosyal ortamlarda korkup tepki verebilme
- Düzenli takıntıların olması, düzenlerinin bozulduğunda sinirlenmeleri
- Yapılan imaları veya esprileri anlamama
- Normal öğrenme metotlarına karşı duyarsız olma
- Konuşmada gecikme
- Bir anda aşırı hareketli veya hareketsiz olma
- Yeme bozukluğu
- İsmiyle seslenince tepki vermeme
Erken Teşhis Çok Önemli!
Erken tanı sayesinde çocuğun ihtiyacı olan özel eğitim desteği daha kısa sürede başlar. Çocuk, gelişimini verimli bir şekilde sürdürebilmesi için erkenden eğitimlere ve terapi desteğine başlamalıdır. Bu sayede yaşıtlarıyla benzer zamanlarda eğitim alabilir. Kas ve motor becerilerinden zihinsel gelişimine kadar ihtiyacı olan her beceriye erkenden sahip olur. Böylece erken tanı sayesinde çocuğa en uygun tedavi yöntemi uygulanabilir.
Erken teşhis sayesinde aynı zamanda sosyal ilişkileri güçlenir. Bazı çocuklarda birkaç belirti olmasına rağmen otizm tanısı konmuyor. Bunun sebebi küçük yaşlarda bazı çocuklarda belirti görünebilir ancak bu otizm oldukları anlamına gelmez. Sonradan o belirtiler gidebilir.
Otizm Eğitiminde Ebeveynin Rolü
- Erken teşhis sayesinde uzman bir özel eğitim kurumundan destek alınmalı ve çocuğun eğitimi aksatılmamalıdır.
- Çocuğun sosyal iletişimini desteklemek için sosyal ortamlara sokulmalıdır.
- Çok fazla eğitimci veya doktor değiştirilmemelidir.
- Ebeveyn ile doktor iş birliği içerisinde birlikte hareket etmelidir.
- Eğitimde güncel metotlar ve yöntemler denenmelidir.
- Yaşıtlarıyla beraber kaynaştırma eğitimleri alması sağlanmalıdır.
